Düşük bütçeli filmleriyle tanınan Troma Entertainment’in yapımcılığında Lloyd Kaufman ve Michael Herz’ün yönettiği The Toxic Avenger 1984 yılında gösterime girdiğinde, içerdiği yüksek dozda şiddet, benimsediği tuhaf mizah anlayışı ve tutturduğu B-filmi estetiğiyle 80’li yılların kült filmlerinden birine dönüştü. Dışlanmış ama temiz kalpli kahramanıyla, suç ve toplumsal yozlaşma karşısında saf bir iyiliği savunmasıyla, çevreci alt metniyle kendine özgü bir hayran kitlesi edinen film, devam filmleri ve beklenmedik dizi uyarlamasıyla bugün sinema tarihinde kendine özgü bir konuma sahip. Quentin Tarantino’dan James Gunn’a pek çok popüler sinemacının adını hayranlıkla andığı bu fenomen, ABD’de Hollywood sistemine dahil olmadan yapılabileceklere dair de ilham verici bir örnek. zoxic Avenger serisini hangi sırayla izleyeceğinize karar vermekte zorlanabilirsiniz. Ayrı bir evrende geçen ve farklı bir seyirci kitlesine seslenen Toxic Crusaders (1991) dizisini bir kenara bırakırsak, filmleri yapım sırasına göre izlemeniz en doğrusu olur:
- The Toxic Avenger (1984)
- The Toxic Avenger Part II (1989)
- The Toxic Avenger Part III: The Last Temptation of Toxie (1989)
- Citizen Toxie: The Toxic Avenger IV (2001)
- The Toxic Avenger (2025)
Gelin serideki tüm yapımları artıları ve eksileriyle inceleyelim:
The Toxic Avenger (1984)
1984 yapımı The Toxic Avenger, çevresindeki herkes tarafından dışlanıp aşağılanan temizlik görevlisi Melvin Ferd Junko III’ün kaza sonucu nükleer atıklara maruz kalıp mutant bir süper kahramana dönüşmesinden sonra yaşadığı maceraları konu alır. Yeni adıyla ‘Toxie’, edindiği insanüstü gücü Tromaville’in masum insanlarını katillerden, tacizcilerden, hırsızlardan, yozlaşmış polislerden korumak için kullanmaya başlar ve kısa zamanda herkesin hayran olduğu bir ‘vigilante’ye dönüşür. Yüksek dozda şiddeti sulu bir mizahla buluşturup o zamana kadar pek de yapılmamış bir şey yapan The Toxic Avenger, daha sonra çekilecek Re-Animator (1985) ve Evil Dead II (1987) gibi B-filmi örneklerinden Deadpool (2016) gibi modern süper kahraman anlatılarına, sayısız filmin çok şey borçlu olduğu kült bir yapımdır.
The Toxic Avenger Part II (1989)
Tromaville’de huzuru tesis etmeyi başaran Toxie ikinci film The Toxic Avenger Part II’da (1989), hayatta olduğunu yeni öğrendiği babasını bulmak ümidiyle Tokyo’ya gider. Burada Apocalypse Inc. şirketinin kötücül planlarına engel olmaya çalışıp katillerle mücadele ederken bir yandan da Japon kültürüne uyum sağlamak için çabalayacaktır. Tıpkı bir diğer devam filmi Gremlins 2: The New Batch’in (1990) yaptığı gibi orijinal filme farklı bir bakış getiren The Toxic Avenger Part II absürtlük dozunu iyice arttırır ve ilk filme kıyasla biraz dağınık olsa da şiddet ve mizah konusunda elini korkak alıştırmaz. Kurumsal şirketlerin duyarsızlığına karşı içerdiği çevre dostu mesajla da kalpleri kazanan filmin ilk kurgusu dört saati bulunca yönetmenler Lloyd Kaufman ve Michael Herz çareyi filmi iki parçaya bölmekte bulur ve böylece ortaya, birkaç ay arayla vizyona girecek iki film çıkar.
The Toxic Avenger Part III: The Last Temptation of Toxie (1989)
Tromaville’e döndüğünde şehrin tamamen huzur içinde yaşadığını, ortada mücadele edecek hiçbir suçun kalmadığını gören Toxie boşluğa düşer ve kimlik bunalımına girer. Bu sırada görme engelli kız arkadaşına yardım etmeyi vaat eden Apocalypse Inc.’in teklifine kanan Toxie bir süreliğine ideallerinden uzaklaşıp patronların kuklası haline gelir. The Toxic Avenger Part III: The Last Temptation of Toxie (1989) serinin en çılgın, en absürd filmidir. Hırs ve inanç sömürüsü gibi temalar etrafında meta bir anlatı da kuran filmin başlığı Toxie’nin bir süreliğine yoldan çıkmasına gönderme yaparken aynı zamanda Martin Scorsese’nin bir yıl önce vizyona giren klasiği The Last Temptation of Christ’a (1988) da selam gönderir.
Toxic Crusaders (1991)
İlk üç filmin ardından hazırlanan spin-off Toxic Crusaders (1991), serinin hayranlarını ters köşeye yatıran, çocuk izleyicilere yönelik bir animasyon dizisidir. Çevreci bir kahraman olarak yeniden tasarlanan Toxie dizide mutasyona uğramış başka karakterlerle iş birliği yaparak şeytani Dr. Killemoff’a ve onun dünyayı kirleten ordusuna karşı mücadele eder. Filmlerdeki aşırı şiddetin ve camp estetiğin yerine çocuklara yönelik bir mizah ve çevreci mesajlar yerleştiren 13 bölümlük dizi, Toxic Avenger evreninden ziyade Teenage Mutant Ninja Turtles (1987-1996), ve Captain Planet and the Planeteers (1990-1996) gibi animasyon dizilerini andıran bir dünya kurar.
Citizen Toxie: The Toxic Avenger IV (2001)
On yıllık bir aradan sonra gelen Citizen Toxie: The Toxic Avenger IV (2001), boyutlar arasındaki bir karışıklık sonucu Toxie ile paralel evrendeki kötücül ikizi Noxie’nin yer değiştirmesinden hareket eder. Kendini Tromaville’in tersi niteliğindeki Amortville’de bulan Toxie bir yandan Noxie’nin yol açtığı kötülüklere engel olmaya çalışırken bir yandan da evine dönmenin yollarını arar. Kendi anlatı dünyasındaki boşluklarla dalga geçerken aşırı şiddetten ve acımasız mizahtan ödün vermeyen Citizen Toxie, süper kahraman filmlerinin aşırı uçlara gitmekten çekinmeyen bir parodisi niteliğindedir. Siyaseten doğruculuğu hedef tahtasına koyması açısından film, dönemin popüler dizisi South Park’la (1997–) da benzerlikler taşır. Tüm bu özellikleri nedeniyle Citizen Toxie: The Toxic Avenger IV, Troma’nın sıkı hayranlarından biri değilseniz ilişki kurmakta zorlanacağınız bir film olabilir.
The Toxic Avenger (2025)
Yirmi yılı aşkın bir sürenin ardından seriyi yeniden başlatan ve 2023’te kimi korku filmi festivallerinde gösterilen The Toxic Avenger (2025), yaygın dağıtıma girmek için 2025’i beklemek zorunda kalır. Filmde, ölümcül bir hastalıktan muzdarip olan ve patronları tarafından hor görülen temizlik görevlisi Winston Gooze, kimyasal bir kaza sonucu kuvvetli bir canavara dönüşür, yeni edindiği güçleri onu bu hale getirenlerden intikam almak için kullanır. Her zamanki gibi korku öğeleri ile kara mizahı bir araya getiren yeni The Toxic Avenger, kült serinin öyküsünü günümüze uyarlar ve daha cilalı bir görsel dünya kurar ama önceki filmlerin ruhunu yaşatmaktan da geri durmaz. Kendi mirasından beslenen Deadpool (2016) ve The Suicide Squad (2021) gibi süper kahraman filmlerinin daha saçma ve daha cıvık bir B-filmi versiyonu olarak The Toxic Avenger’ın, erken dönem Troma filmlerinin hayranlarını tam olarak tatmin etmeyebileceğini de belirtelim.
