Marvel markası günümüzde ana akım sinemayı tanımlayan unsurların başında geliyor. Kökenleri 1930’lara kadar dayanan ve çizgi romanlar üzerinden şekillenen bir evrenin mimarı olan Marvel, 1980’li yıllardan itibaren bu evreni sinemaya taşımaya başladı. 2000’li yıllarda ise bilhassa Spider-Man, Blade ve X-Men filmleriyle bu alandaki varlığı giderek büyüdü. 2008 tarihli Iron Man filmiyle de bugün Marvel Sinematik Evreni (MCU) olarak bildiğimiz ortak hikâye evreni hayatımıza girdi.
Aynı karakterleri farklı hikâyelerde izlediğimiz, orijin hikâyeleriyle desteklenen ve farklı öykülerin genel bir üst anlatıya bağlı olarak ilerlediği geniş bir yapıya dönüştü MCU. Popülerliği giderek arttı, geniş kitleleri kendine bağladı ve etrafında büyük bir hayran kitlesi oluşturdu. Günümüzde seyircinin sinema salonlarıyla kurduğu ilişkiyi, ana akım sinemanın kodlarını yönlendiren bir amiral gemiye dönüşmüş durumda. MCU evreni de ilerlemeye ve genişlemeye devam ediyor. Marvel, bu akışı evrelere (phase) bölerek hem hikâye akışını hem de filmlerin yapım süreçlerini şekillendirdi.
Peki bu yapının temellerini atan Birinci Evre nasıl bir yol izledi? MCU’nun orijinal kurucu karakterleri ilk olarak nasıl tanıtılmıştı? Bu içerikte Marvel Sinematik Evreni’nin Birinci Evre’sini hikâye kronolojisine göre sıralıyor, Avengers’ı buluşturan adımları tek tek hatırlıyoruz.
Captain America: The First Avenger (2011)
Birinci Evre’nin tamamlayıcısı olacak The Avengers’tan (2012) sadece bir yıl önce gösterime giren Captain America: The First Avenger (2011) aslında MCU evreninin kronolojik olarak başlangıcını oluşturuyor. Avengers’ın ana karakterlerinden Kaptan Amerika’nın orijin hikâyesini anlatan film bizi 1940’lı yılların savaş ortamına götürüyor. İkinci Dünya Savaşı esnasında ABD ordusunda görev yapmak isteyen fakat kabul edilmeyen sıradan ve zayıf Steve Rogers’ın özel bir serumla süper asker Kaptan Amerika’ya dönüşmesini izliyoruz. Nazilerin bilim organizasyonu Hydra’nın başındaki Red Skull’ı alt etme mücadelesi veren Kaptan Amerika, görevinin ardından kendini bambaşka bir zamanda ve yeni bir maceranın kapısında buluyor. Chris Evans’ın Kaptan Amerika’ya hayat verdiği, oyuncu kadrosunda Tommy Lee Jones ve Hugo Weaving gibi isimler de bulunan filmin yönetmenliğini ise Joe Johnston üstleniyor.
Iron Man (2008)
Aslında her şeyi başlatan film bir anlamda Iron Man’di (2008). MCU Birinci Evre’nin seyirciyle buluşan ilk filmi olan ve, aynı zamanda Robert Downey Jr.’ın canlandırdığı Tony Stark’ın sahneye ilk kez çıktığı Iron Man pek çok açıdan bir milat oldu. Tony Stark’ın bir süper kahramana dönüşme hikâyesi Marvel’ın sinema dünyasını ele geçirmeye başlamasının da ilk işaretiydi. Film, Robert Downey Jr.’ın performansı, Jon Favreau’nun yönetmenliği ve görsel efektlerinin etkileyiciliğiyle dikkat çekti ve gişede de başarılı oldu. Bu seyirci ilgisi devam filmlerinin gelmesini mümkün kılacak, oradan güç alan yan hikâyelerle bu soy ağacı büyüyecek ve zamanla dallanıp budaklanacaktı. Bu ilk filmde hayranlarla karakter arasında kurulan bağ her daim MCU’nun devamlılığının ana motoru olageldi.
Iron Man 2 (2010)
Iron Man’in başarısının ardından iki yıl sonra gelen devam filmi Iron Man 2 (2010) yalnızca basit bir devam filmi olmanın ötesindedir. Zira Tony Stark’ın macerasını devam ettirmekle birlikte MCU evreninin paralel ve girift hikâye yapısının temelleri bir bakıma bu filmde atılır. Öncelikle Avengers’ın arkasındaki beyin Nick Fury (Samuel L. Jackson) ve Avengers’ın temel parçalarından Black Widow (Scarlett Johansson) karakterleri hikâyeye temel noktalardan dâhil olur. Ayrıca MCU içerisinde önem kazanacak ve başka filmleri bu bağlantılı evrenin parçası yapacak pek çok detay bu filmde anlatıya girer. Iron Man 2’yla birlikte MCU evreninin birbiriyle bağlantılı hikâyelerle genişleyen evrenine ait mimari yapının temeli ortaya çıkmış olur. Bu temelin üzerine inşa edilecek katlar da zamanla koca bir gökdelene dönüşecektir.
The Incredible Hulk (2008)
Avengers’ın bir başka temel karakteri Hulk’ın hikâyesini beyazperdeye taşıyan The Incredible Hulk (2008) ise pek çok açıdan farklı özellikler taşır. Iron Man’in hemen ardından aynı yıl vizyona giren ve MCU’nun ikinci filmi özelliği taşıyan The Incredible Hulk bazı başarısızlıklarla anılsa da MCU için önemli katkılara sahiptir. Filme ismini veren karakterin köken hikâyesinin anlatılması, Kaptan Amerika’nın hikâyesinde de karşılaştığımız süper serumun ve askerî deneylerin detaylandırılması ve bazı MCU bağlantılarının ilk kez burada denenmesi The Incredible Hulk’ı önemli hâle getirir. Ancak film, çift karakterli Bruce Banner/Hulk karakterine hayat veren Edward Norton’ın ayrılışı sonrasında yaşanan anlaşmazlıklarla hızlıca devam ettirilemedi. Mark Ruffalo’nun Norton’ın yerini doldurmasına kadar da Hulk karakterinin geleceği belirsizliğini korudu.
Thor (2011)
MCU evreninin en önemli karakterlerinden birini tanıtan Thor (2011), Avengers’ın oluşması bakımından kilit bir adımdır. Ayrıca evrenin geniş boyutlara açılmasını sağlayan filmdir. Öncelikle bu filmle birlikte MCU’ya ilk kez dünya dışı yaşamlar, fantazi unsurları ve tanrısal karakterler dâhil oldu. Temelde İskandinav mitolojisinden referans alan bir dünyaya dayanan Thor karakteri tanrısal özellikler barındırır ve başka bir boyuttan Dünya’ya gönderilir. Geldiği diyarda tahta çıkmaya hazırlanan bir prensken Dünya’da bu pozisyonundan uzaktır ve güçlerini ispatlaması gerekir. Bu fırsatı onu Avengers’ın bir parçası yapacak olaylar vesilesiyle bulur ve diğer karakterlerle tanışarak bir ittifak oluşturur. Bu filmle birlikte o âna dek yalnızca Dünya’da yaşanan olayları takip eden MCU evreni farklı diyarlara da açılacağını duyurmuştur. Bu bilhassa sonraki evrelerde çok temel bir hareket noktası olacaktır. Yönetmenliğini Kenneth Branagh’ın yaptığı, başrolünde Chris Hemsworth’ün yer aldığı film ileride kilit bir rol oynayacak Loki (Tom Hiddleston) karakterinin de tanıtıldığı yapım olur.
The Avengers (2012)
MCU’nun Birinci Evre’sini tamamlayan ve hâlâ Marvel’ın yaptığı en başarılı filmlerden birisi olan The Avengers (2012) ise ekibin tam anlamıyla oluşturulduğu ve beraber Dünya’yı dış tehditlerden korudukları bir filmdir. Joss Whedon’ın yazıp yönettiği film Thor’un kardeşi Loki’nin Dünya’yı tehdit etmesiyle ona karşı bir araya gelen Avengers’ın işbirliğine odaklanır. Takımın oluşturulması ve Dünya’nın kurtarılması aynı zamanda MCU’nun da zaferini ilan eder. Zira film gösterime girdiği andan itibaren geniş kitlelere ulaşır ve tüm zamanların en çok hasılat elde eden filmlerinden birisi olur. MCU projesinin arkasındaki isim olan ve Birinci Evre’deki tüm filmlerin yapımcılığını üstlenen Kevin Feige’nin vizyonu ana akım sinemanın doğurduğu en büyük markalardan birini yaratmıştır ve bunun devamı da gelecektir. MCU, farklı evrelerle gelişmeye, çizgi romanların dünyasından sinemaya yeni karakterler ve bağlantılı hikâyeler aktarmaya devam edecek, insanların sinema salonlarını doldurmasının temel sebeplerinden birisine dönüşecektir. “Gişe filmi” kavramı âdeta baştan tanımlanmış, yeni bir dönem başlamıştır.
Marvel Sinematik Evreni: Birinci Evre’deki tüm filmleri doğru sırayla izleyin
2008 yılında başlayan ve günümüzde hâlâ devam eden Marvel Sinematik Evreni’nin Birinci Evre’sini oluşturan tüm filmleri, hikâye kronolojisine göre bir araya getiriyoruz. Listemiz aracılığıyla bazen geriye bazen ileriye doğru atılan adımlarla oluşturulan bağlantılı MCU evrenini doğru sıralamaya göre izleyebilir ve bu evrendeki pek çok detayı yakalayabilirsiniz.
