İlk olarak 2023 yılında BluTV’de yayınlanmaya başlayan Prens (2023–) dizisinin üçüncü sezonu platformun yaşadığı dönüşümün ardından HBO Max’te gösterime girdi. Dizinin bütün sezonları da şu anda buradan izlenebiliyor. Giray Altınok’un başrolünde yer aldığı ve dizinin bir diğer oyuncusu Kerem Özdoğan’la birlikte senaryosunu yazdığı dizi, kurmaca bir Ortaçağ krallığında yaşananları mizahi bir üslupla ele alıyor. Altınok’un sosyal medya hesapları için ürettiği bir karakterden çıkan Prens, ilk sezonundan itibaren seyircinin sevgisini kazandı ve Altınok’un şöhretini de artırdı. Kendisini yine Kerem Özdoğan’la birlikte yazıp başrollerini üstlendikleri Var Bunlar (2022–) ve Başka Bir Sen (2025) gibi yapımlarda da izlemiştik.
Prens’in özgün mizahı ve tarih ile komediyi bir araya getiren üslubu yenilikçi bir vizyon barındırsa da sinema ve televizyon tarihinde benzer bir alaşıma sahip pek çok yapım bulunuyor. Bu vesileyle Prens’in tadı damağında kalan izleyicilerin beğenisine layık 8 film ve diziyi bir araya getiriyoruz. Film ve dizileri en kötüden en iyiye doğru sıraladığımızı ve sıralamayı yaparken yapım kalitesinden etki alanlarına çeşitli kıstaslara dikkat ettiğimizi ekleyelim.
8. Osmanlı Cumhuriyeti (2008)
İlk olarak bahsedeceğimiz film, bu listede tekrar karşımıza çıkacak Kahpe Bizans’la da (2000) büyük başarı yakalayan Gani Müjde’nin kaleminden çıkma bir tarihî komedi: Osmanlı Cumhuriyeti (2008). Başrolünde Ata Demirer’in yer aldığı ve “Osmanlı İmparatorluğu çökmemiş olsaydı bugün nasıl olurdu?” sorusunun peşine takılan film aslında çekildiği dönemde geçse de yarattığı oyunbaz ve eleştirel anakronizmle bu listede olmayı hak ediyor. Mustafa Kemal’in küçük yaşta hayatını kaybettiği, Kurtuluş Savaşı’nın yaşanmadığı, Ankara’nın başkent olmadığı, ülkenin hâlen monarşiyle yönetildiği bir alternatif tarihte geçen film modern Cumhuriyet’in temel değerlerine bir methiyeler bütünü olarak da işliyor. Film aynı Kahpe Bizans gibi büyük hasılat elde etmiş ve Gani Müjde’ye bir gişe başarısı daha kazandırmıştı.
Sinema kalitesi açısından çok büyük bir vaadi olmasa da yapıldığı dönemden bugüne kalmış, sorduğu soru ve peşinden gittiği spekülatif anlatıyla dikkat çeken film özellikle tarih meraklılarına hitap edecek. Ama şunu hatırlatmakta da fayda var: Muhteşem Yüzyıl (2011-2014) ya da Rise of Empires: Ottoman (2020-2022) gibi bir yapım karşılamayacak sizi burada. Daha çok parodi yönü daha ağır basan bir film bu, listemizde de bu maksatla yer alıyor. Filmi Prime Video üzerinden izleyebildiğinizi de hatırlatalım.
7. Asterix & Obelix: Mission Cleopatra (2002)
Tarih ve komediyi birleştiren anlatılardan bahsederken elbette Asterix & Obelix’i anmamak olmaz. 1950’lerin sonunda çizgi roman olarak ortaya çıkan ve hızla popülerleşen Asterix odaklı seri Roma İmparatorluğu’nun Galya’yı işgal girişimi esnasında bir köyün Sezar’ın ordularına karşı gelmesini mizah ve fantazi unsurlarıyla anlatır. Seneler boyunca pek çok kuşağın sahiplendiği, animasyon olarak defalarca sinemaya da uyarlanan bu anlatı 1999’daki Asterix and Obelix vs. Caesar (1999) ile birlikte ilk live-action uyarlamasına da sahip olur. Bunun ardından 2002 yılında gelen Asterix & Obelix: Mission Cleopatra (2002) ise tüm zamanların en başarılı Fransız gişe filmlerinden birisi olur. Asterix ve Obelix’e Christian Clavier ve Gérard Depardieu’nün, Kleopatra’ya ise Monica Bellucci’nin hayat verdiği film hâlen en sevilen komedi filmlerinden birisi olarak kabul ediliyor.
Dolayısıyla eğer Prens’in tarihi mizahın zemini hâline getiren bakış açısı sizi yakaladıysa Asterix & Obelix: Mission Cleopatra’da da çok benzer bir ton bulacaksınız. Fantazi unsurlarını kullanması, bir “mesela” üzerinden gitmesi ve hafif tonu size Osmanlı Cumhuriyeti’ni hatırlatabilir ancak tabii ki ondan çok daha kaliteli bir film var karşımızda. Filme yapılan Türkçe dublaj ayrıca başarılı olmuş ve kendi hayran kitlesini de yaratmıştı.
6. The Death of Stalin (2017)
Tarih ve komediyi birleştiren yakın dönem örneklerinden The Death of Stalin (2017) ise Sovyetler Birliği’nin önemli liderlerinden Stalin’in ölümünün ardından yaşanan güç çekişmesine mizahi bir tonla yaklaşır. Aynı adlı Fransız grafik romandan uyarlanan ve yönetmenliğini Armando Iannucci’nin üstlendiği film, yakın dönemin önemli politik taşlamalarından biri olma özelliğine sahip. Kalabalık oyuncu kadrosu, yaşanan tedirgin ve absürt kaosu her ânında sezdirmeye çalışan nüktedanlığı ve kara mizahı kuvvetle kullanan senaryosuyla öne çıkan film 20. yüzyılın lider kültüne de yakıcı ve eleştirel bir gözle bakıyor. Iannucci’yle birlikte çoğunlukla İngiliz komedyenlerden oluşan kalabalık bir yazar kadrosuna da sahip film dünya prömiyerini Toronto Film Festivali’nde yapmıştı.
Listemizde ilerledikçe takip ettiğimiz film ve dizilerin tonlarının bir miktar ciddileştiğini fark edeceksiniz. Prens’in tamamen mizahi bir zeminde kurduğu anlatı biçimi aslında pek çok örnekte ağır meseleleri hafifleştirmek ve alegorik tartışma zeminleri üretmek için de kullanılmış bir yöntem. The Death of Stalin de onun örneklerinden biri. Komedi yanı güçlü ama esas meselesi Sovyetler Birliği’nin sistemine dair gerçekçi bir eleştiri yapmak. Bu nüktedan gerçekçiliğiyle listemizdeki bir diğer yapım olan Jojo Rabbit’in (2019) yanı sıra Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb’ı (1964) da hatırlatıyor. Bu yapımlar ilginizi çekiyorsa filmi hemen Prime Video üzerinden izleyebilirsiniz.
5. Jojo Rabbit (2019)
Yakın dönemin Oscarlı filmlerinden Jojo Rabbit (2019) de tarihe mizahi gözle bakan bir yapım. Yeni Zelandalı komedyen ve sinemacı Taika Waititi’nin yönetmenlik koltuğunda oturduğu film İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası’nda geçiyor. Waititi’nin aynı zamanda Hitler’in parodi bir versiyonunu canlandırdığı filmde genç bir Nazi’nin evlerinde Yahudi bir kızı saklayan annesiyle yaşamına konuk oluyoruz. Scarlett Johansson'un yanı sıra pek çok yetenekli genç oyuncunun da yer aldığı oyuncu kadrosuyla çok ağır bir konuya mizah tonuyla yaklaşmaya çalışan film 2019 yılında seyirciyle buluşmuş ve sonraki yıl Oscar töreninde sürpriz bir En İyi Uyarlama Senaryo ödülü kazanmıştı. Filmin Christine Leunens imzalı Caging Skies romanından uyarlama olduğunu da hatırlatalım.
Jojo Rabbit bu listedeki en “neşeli” filmlerden biri ama bu neşesi anlattığı konunun zorluğundan kaynaklanıyor. Anlatması epey güç olan ve sinema tarihinde uzun yıllardır bu bağlamda tartışma konusu da olmuş bir trajediyi, Holokost’u mizahın gücüyle vurgulamaya çalışıyor. İzlerken Roberto Benigni’nin klasiği Life is Beautiful (1997) sık sık aklınıza gelecek. Eğer o filmi sevenlerdenseniz hemen Disney+ ya da Prime Video’yu açıp bu filmi de izlemelisiniz.
4. Kahpe Bizans (2000)
Evet listemiz ciddileşecek demiştik ama o kadar da değil. Prens’in ilerlediği yolun Türkiye’deki önemli temsilcilerinden biri de hiç şüphesiz 2000’li yılların Türkiye’deki en büyük sinema olaylarından sayılan Kahpe Bizans (2000) filmi. Dönemin en ünlü oyuncularını bir araya getiren kalabalık kadrosu ve Gani Müjde’nin vizyonundan çıkan mizahi tonuyla Prens’in mirasını taşıdığı ilk akla gelen yapımlardan birisi kesinlikle. Bir yandan tarih ve komediyi bir araya getirirken diğer yandan 70’lerin Yeşilçam filmlerine dair göndermelerle dolu bir parodi olma özelliği de taşıyan Kahpe Bizans, sinemanın kendisini ve geçmişini de işaret eden, ilginç bir yapım. Film, vizyona girdiği dönemde çok büyük bir gişe başarısı kazanmış ve Türkiye’de tüm zamanların en çok izlenen yapımlarından birisi olmuştu.
Kahpe Bizans, tarihin parodisini parodileştiren, dolayısıyla çok katmanlı mizaha sahip bir film. Ancak bu dediklerimiz sizi korkutmasın, kendi komedisini üreten, içine girdiğinizde başka bir şey düşünmeden keyifle izleyebileceğiniz bir film bu. Prens’le olan ortak özellikleriyle de birleşince listemize dördüncü sıradan giriyor. Kalabalık oyuncu kadrosu ve mizah tonuyla Tosun Paşa (1976) gibi efsanevi Yeşilçam klasiklerini, tarihi epey sulu bir mizahla “yorumlayan” tonuyla bu listede tekrar karşınıza çıkacak Monty Python and the Holy Grail’i (1975) hatırlatıyor. Prens’i sevdiyseniz Kahpe Bizans’ı da mutlaka izlemelisiniz.
3. The Great (2020-2023)
Listemize son dönemin başarılı dizilerinden birisiyle devam ediyoruz. Bir başka tarih anlatısı olan The Favourite’ın (2018) da senaristleri arasında yer alan Tony McNamara’nın 2008 tarihli tiyatro eserinden uyarladığı The Great (2020-2023), bu listede yer almayı en çok hak eden yapımlardan biri. Zira Prens’in çıkış noktasına çok benzer şekilde tarihî gerçeklerin mizah lehine eğilip büküldüğü, absürd ve kurmaca bir tarih anlatısını takip ediyor The Great. Başroldeki Elle Fanning’i uzun yıllar boyunca Rus İmparatorluğu’nu yönetmiş Büyük Katerina rolünde izliyoruz. Benzerlerinden ayrılarak tarihî bir sahicilik sorumluluğu üstlenmeyen dizi bu yoldan sapmayla kendine mizahi bir yol tutturuyor. Hatta kimilerince “anti-tarihî” bir yaklaşıma sahip. The Great, bu yöntemi Rusya tarihinin en uzun süre yönetimde kalmış kadın liderinin yükselişine yönelik satirik bir bakış geliştirmek için kullanıyor.
Listemizdeki tüm filmleri izleyecek vaktiniz ve isteğiniz olmayabilir. Ancak Prens’i sevdiyseniz bu maddeden başlayarak önereceğimiz son üç yapımı mutlaka izlemelisiniz. Yapısıyla Prens kadar The Favourite’ı, Marie Antoinette’i (2006) ve hatta Barry Lyndon’ı (1975) hatırlatan dizi, listemizdeki Osmanlı Cumhuriyeti’nde kullanılan mizah türünün de bir parçası sayılır. 10’ar bölümlük 3 sezondan oluşan dizi oyuncu kadrosunun başarısıyla da dikkat çekiyor. Tarihe farklı bir gözle bakan, keyifli bir dizi The Great.
2. The Canterbury Tales (1972)
Listemizin ikinci sırasında sinemanın sıradışı figürlerinden Pier Paolo Pasolini’nin filmografisine uğruyoruz. Yönetmenin farklı tarzlara sahip bol çeşitli kariyerinin ilginç duraklarından birisi olan The Canterbury Tales (1972), Geoffrey Chaucer’ın klasik eserinden uyarlama. Tarihî unsurları komedi ve erotizm elementleriyle buluşturan film aynı zamanda Pasolini’nin klasik edebiyat metinlerini beyazperdeye taşıdığı Hayat Üçlemesi’nin de bir parçası. 1972 yapımı film, yönetmenin ideolojik olarak oldukça sert filmlerinden bir miktar ayrılarak mizah unsurunu anlatının merkezine yerleştiriyor. İngiltere’nin Ortaçağ dönemine odaklanan film birden çok hikâye barındıran yapısıyla skeçvari biçimde işliyor.
Pasolini’nin The Canterbury Tales’i sözünü sakınmayan, özgün ve nüktedan bir klasik. Çekilmesinin üzerinden 50 yılı aşkın bir süre geçmesine rağmen de hâlâ komik ve ilginç kalmayı başarıyor. Bu listede yer alan en eski film olma özelliğine de sahip ama bu durum gözünüzü korkutmasın. Klasiklerin neden zamansız olduğuna dair sizi ikna edecek, erotik sahneleriyle şaşırtacak ve sizi listemizin birincisine keyifle hazırlayacak. Tarih ve komedi meraklılarının kesinlikle izlemesi gereken bir film The Canterbury Tales.
1. Monty Python and the Holy Grail (1975)
Tarih ve komedi deyince ilk akla gelen filmlerden birisi elbette Monty Python and the Holy Grail (1975). Ünlü İngiliz komedi grubu Monty Python’ın unutulmaz eserlerinin başında gelen film İngiliz mitolojisinin önemli öykülerinden Kral Arthur’un hikâyesini mizahi bir dille ele alıyor. Terry Gilliam ve Terry Jones’un yönetmenliğini üstlendiği Monty Python and the Holy Grail pek çoklarına göre sinema tarihinin en iyi komedi filmlerinden biri konumunda. Hiç kuşkusuz ki Prens’in de ilerlediği yolun taşlarını döşeyen kurucu eserlerden de biri. Monty Python külliyatına giriş yapmak için de elverişli bir zemin oluşturan film Prens’i sevenlerin asla kaçırmaması gereken yapımların başında geliyor. Eğer Monty Python and the Holy Grail’i izlememiş şanslı kişilerden biriyseniz en kısa zamanda bu durumu değiştirmenizi öneriyoruz.
Monty Python and the Holy Grail size yalnızca keyifli bir seyir vaat etmiyor. Aynı zamanda bu film Monty Python’ı tanımak için de en doğru seçenek. Filmi severseniz bu tonu Monty Python's Flying Circus (1969-1974) ve Life of Brian (1979) gibi yapımlarda da yakalayabilirsiniz. Çok eğleneceğiniz ve çok güleceğiniz garanti, ama aynı zamanda sinemanın ne denli farklı biçimlerde etki yaratabildiğini görmek de çok keyifli bir deneyim olacaktır. Zira bu listedeki hemen her filmin atası olarak görebileceğimiz bir film var karşımızda. İçinde yalnızca Prens’ten değil, The Great’ten de Kahpe Bizans’tan da bir şeyler bulacaksınız. Bu sizi şaşırtmasın zira bu filmin paltosundan çıkmış bir tür bu.
